کاغذ از زمان‌های بسیار دور مورد استفاده فزابشر برای ثبت و نوشتن به کار برده شده است , صرف نظر از اینکه برای نخستین بار کاغذ توسط کدام کشور و به چه شکل ساخته شده است . امروزه اما کاغذ به شکلی گسترده و به منظورهای فراوان توسط اشخاص , ادارات , سازمان‌ها‌ی خدماتی و رفاهی و ... به کار گرفته میشود . همین گستردگی استفاده و نیاز روز افزون به کاغذ و کمبود منابع طبیعی اولیه برای تولید کاغذ , بحث بازیافت کاغذهای مصرف شده , بیش از پیش مد نظر سازندگان و تولیدکنندگان آن قرار گرفته است .
ماده‌ی اصلی و خام مورد نیاز برای ساخت کاغذ چوب است . (کاغذ را می‌توان از نیشکر ؛ پنبه و گندم نیز تهیه کرد) . فقط ساقه و تنه‌ی محکم درختان تنومند برای تهیه کاغذ مناسب است . افزایش روز افزون بریدن درختان جنگل‌ها , آسیب جدی به طبیعت و جنگل‌ها وارد کرده است . هر چند که کاشت درخت‌های جدید به جای درختان قطع شده , تا حدودی توانسته است این مشکل را مرتفع کند , اما به دلیل زمان بر بودن , این مساله خیلی چاره ساز نمیباشد .
همین مسایل و مشکلات زیست محیطی در تولید کاغذ , باعث شده که علم و تکنولوژی فرایند بازیافت کاغذ , با سرعت بیشتری دنبال شود . در بازیافت کاغذ , ابتدا کاغذهای باطله و مصرف شده را به شیوه‌های گونا گون جمع آوری کرده و سپس توسط مواد شیمیایی مناسب , جوهرهای پخش شده بر روی کاغذها را از بین میبرند , سپس کاغذها را دوباره با آب و مواد شیمیایی مخلوط کرده تا خمیر کاغذ به دست آید . لازم به ذکر است که کاغذ مرغوب , همان کاغذی است که از تنه درختان و الیاف گیاهی برای نخستین بار در کارخانه‌های کاغذ سازی ساخته میشود .
همان طور که اشاره کردیم کاغذ مرغوب و با کیفیت از چوب درختان ساخته میشود . در ابتدا برای ساخت کاغذ اقدام به بریدن تنه درختان جنگل میکنند . کاغذهای وارداتی که کیفیتی مرغوب تر دارند , حاصل برش درختان در کشورهای شرق آسیا و مخصوصا اندونزی و مالزی میباشد که جنس الیاف به دست آمده از برش درختان آن‌ها مرغوب میباشد . پس از برش کاغذ , الوار به کارخانه‌های کاغذ سازی حمل میشوند , در کارخانه توسط دستگاه‌های مخصوص پوست الوار درختان کنده میشود و به اصطلاح آن‌ها را چیپس میکنند .
پس از آن اقدام به خمیر کردن و رنگبری چیپس‌ها میکنند که در این فرایند از انواع رنگبر مانند آب اکسیژنه استفاده میکنند . در کاغذ‌هایی که برای رنگبری آن‌ها از آب اکسیژنه استفاده میشود , کاغذ تولید شده به نور و گرما حساس میشود رنگ آن عوض میشود , حتما تا به حال کاغذ a4 مورد استفاده و قدیمی‌را دیده اید که رنگ آن عوض شده است .
در ساخت کاغذ مرغوب و با کیفیت از اسید نیز استفاده میکنند , چرا که این کار باعث میشود رنگ کاغذ مقاوم به نور و گرما شود و هم چنین انعطاف پذیری کاغذ را بالا میبرد . پس از این مراحل خمیر کاغذ را خشک میکنند و اقدام به تهیه رول‌های کاغذی در اندازه و ابعاد مورد نیاز بازار میکنند .
انواع کاغذ
پس از تولید کاغذ در کارخانه و ساخت رول‌های کاغذی بزرگ , اینک نوبت به ساخت انواع کاغذ میرسد . بیشترین و پرمصرف ترین نوع کاغذ که همه ما نیز با آن آشنایی داریم , همان کاغذ تحریر و یا کاغذ چاپ است که بیشتر در ادارات و سازمان‌ها , انتشارات , مکان‌های آموزشی و تجاری کاربرد دارد . کاغذ a4 , کاغذ a5 , کاغذ a3 نمونه ایی از کاغذهای تحریر هستند که بر هر دو طرف کاغذ امکان چاپ و نوشتن وجود دارد .
مهم ترین مساله در انتخاب کاغذ تحریر , کیفیت و مواد به کار رفته در ساخت آن و هم چنین نوع برش کاغذ میباشد . یک کاغذ وقتی میتواند انتظارات ما را براورده کند که ویژگی‌ها و کیفیت آن در هنگام ساخت و تولید به دقت کنترل و محاسبه شود . ویژگی‌هایی نظیر ماده سازنده کاغذ و گراماژ کاغذ که میزان جرم در واحد سطح میباشد و هر چه خالص تر باشد کیفیت کاغذ به مراتب بیشتر است و در برابر ضربه و پاره شدن مقاوم تر است . داشتن سطحی صاف و براق به خصوص در امورات چاپی , دومین خصوصیت بارز یک کاغذ تحریر میباشد که نقشی تعیین کننده در انتخاب و خرید کاغذ دارد .
خصوصیت بعدی یک کاغذ تحریر مناسب برای چاپ و نوشتن ویژگی‌های بصری کاغذ مانند رنگ , شفافیت و میزان ماتی کاغذ است . کاغذ کتاب , کاغذ مورد استفاده در چاپ خانه‌ها و کاغذ‌هایی که برای چاپ مجله و سررسید استفاده میشوند همه گی از نوع کاغذ تحریر است .